‘Kinderhandschrift door lockdown nog slechter geworden..’
Zo kwam het schrijven de afgelopen periode op verschillende manieren in het nieuws. De kinderergotherapeuten van JIPA Ergotherapie hebben veel ervaring in het ‘beter leren schrijven’. Het is immers een vaardigheid die kinderen dagelijks uitvoeren op school. En dat ‘dagelijkse handelen’ is de kern van het vak ergotherapie. In de deze blog geven we antwoorden op enkele veel gestelde vragen in de praktijk.
Hoe kan het schrijven slechter zijn geworden gedurende de lockdown?
Om netjes en snel te leren schrijven is het belangrijk dat kinderen een goede instructie en veel herhaling krijgen bij het aanleren van de letters en de cijfers.
Gedurende de lockdown was het voor scholen, leerkrachten en ouders een uitdaging om alle vakken, waaronder ook de ‘schrijfles’ aan de kinderen aan te bieden. Er moesten ook keuzes gemaakt worden aan welke vakken prioriteit gegeven werd. Daarnaast was het op afstand voor de leerkrachten lastig om kritisch mee te kijken hoe de lettertrajecten eigen gemaakt werden, konden kinderen hierdoor minder gecorrigeerd worden en werden er minder ‘schrijfkilometers’ gemaakt. Dit is heel belangrijk in het aanleerproces in groep 3 en 4. Een grotere groep kinderen dan normaal ging daarom hun eigen manier van schrijven aanleren en automatiseren. Het kost nu vaak meer energie om het weer te veranderen als het verkeerd is ingeslepen. Leerlingen in de hogere groepen kregen om gelijke redenen ook minder feedback op hun schrijven en werkverzorging, waardoor de schrijfkwaliteit achteruitging.
Waarom leren de kinderen eigenlijk nog schrijven op school?
Dit is een vraag die ook tijdens de behandelingen in onze praktijk met regelmaat wordt gesteld. Wetenschappelijk onderzoek heeft de laatste jaren uitgewezen dat kinderen die in groep 3 en 4 met de hand leren schrijven, letters en woorden beter inprenten in hun brein. Aan iedere letter zit namelijk een eigen bewegingstraject gekoppeld welke wordt opgeslagen. In vergelijking; een toets die je op een toetsenbord indrukt voelt voor iedere letter gelijk. Ook in de hogere groepen op de basisschool, maar ook op het vervolgonderwijs is gebleken dat informatie middels geschreven notities beter opgeslagen en onthouden. Een goede instructie en voldoende training van kleutervaardigheden, fijne motoriek en ‘schrijfkilometers’ zijn echter wel nodig om het handschrift aan te leren, te automatiseren en met voldoende tempo te laten verlopen.
Hoe zit het dan met het digitaal verwerken van informatie?
Het aanleren van een goed handschrift is dus van groot belang voor het leren, maar het is belangrijk te beseffen dat náást het belang van het schrijven ook het typen en digitaal verwerken van informatie niet meer weg te denken is in het basis- en vervolgonderwijs en thuis. Het typen is met name nodig om te produceren. Het is echter niet vanzelfsprekend dat dit vanzelf gaat bij alle leerlingen. Ook hiervoor is aandacht en beleid nodig als het wordtingezet bij het verwerken van informatie op school. Denk hierbij aan de zithouding, het (blind) leren typen en gestructureerd verwerken van digitale informatie.
Wat kunnen de kinderergotherapeuten van JIPA Ergotherapie betekenen?
JIPA Ergotherapie kan op verschillende manieren bijdragen aan het verbeteren van het schrijven, zodat we mogelijkkunnen voorkomen dat schrijven een frustratie wordt op school en prettig ingezet kan worden om informatie te verwerken.
• Afname WRITIC: Eind groep 2: “Is uw leerling startklaar voor het schrijven in groep 3?” de WRITIC is een screeningstool waarmee we kinderen eind groep 2 kunnen screenen of ze klaar zijn om te gaan schrijven in groep 3. Afname (bij voorkeur) in de klas.
• Onderzoek gericht op de voorbereidende schrijfvaardigheden nodig voor groep 3 of schrijven en de vaardigheden die daarvoor nodig zijn.
• Training en advies: middels behandeling in de praktijk met daarbij ook afstemming met de betrokkenen van het kind (ouders en leerkracht) en aandacht voor de omgeving, als die van invloed is op het resultaat.
• JIPA’ s Summerschool!’, Deze zomervakantie zullen we weer met groepjes kinderen werken aan de voorbereidende schrijfvaardigheden voor kleuters en aan het schrijven voor kinderen vanaf groep 3 op een speelse en uitdagende manier. Zodat ze weer een boost krijgen voor de start na de zomervakantie!
• Workshop QuickScan Handschrift voor de leerkrachten: Aan de slag met de QuickScan Handschrift! Leer het handschrift van uw leerlingen eenvoudig analyseren en ga er actief mee aan de slag in de klas! De kinderergotherapeuten van JIPA ondersteunen hierbij. Aangeboden na de zomervakantie.
• Typ10: een typecursus gericht op blind leren typen met tien vingers zonder tijdsdruk in een kleine groep.
Heeft u na het lezen van deze blog vragen over het schrijven op school, neem dan contact op met JIPA Ergotherapie. Tamara van Tintelen (tvtintelen@jipa.nl), Fleur Bennenbroek (fbennenbroekm@jipa.nl) en Marian Polderdijk-Peeters (marian@jipa.nl) voorzien u graag van informatie en zijn tevens bereikbaar via: 06-12796261 of 06-48191591.
Bronnen:
https://jeugdjournaal.nl/artikel/2381152-alle-basisschoolleerlingen-moeten-een-schrijftoets-maken.html
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5231461/kinderhandschrift-lockdown-thuisonderwijs-nog-slechter-geworden
https://www.schrijvennl.nl/