Wanneer je kanker overwonnen hebt…
Wanneer je borstkanker overwonnen hebt, je het leven herpakt, maar niets meer hetzelfde
blijkt te zijn. Je lijf ziet er anders uit nu je 1 borst mist, je bent altijd moe, je lijkt alles te
vergeten en je vraagt jezelf af of je ooit weer je geliefde vrijwilligerswerk kunt doen.
Dit is wat Ellen (68 jaar) overkwam toen zij borstkanker overwonnen had en een jaar na de
laatste chemokuur, via haar fysiotherapeut, bij de ergotherapeut komt.
Ellen heeft een bruisende levensenergie, staat voor iedereen klaar, gaat naar een hobbyclub,
past op haar kleinkinderen en doet het huishouden. In haar agenda staan iedere dag wel een
aantal afspraken.
Diep van binnen weet Ellen dat ze meer van zichzelf vraagt dan misschien goed voor haar is,
maar ze vindt ‘nee’ zeggen heel erg lastig, maar of ze dat bij de ergotherapeut kan leren
vraagt ze zich af. Maar ‘baat het niet, schaad het niet’ is haar motto en staat open voor
ergotherapie, want ze wil alles aangrijpen om zich beter te voelen.
De ergotherapeut voelt direct een klik met Ellen en herkent haar passie voor het leven en
weet dat dit een valkuil kan zijn om jezelf voorbij te lopen. Tijdens de intake en
ergotherapeutisch onderzoek wordt het vermoeden bevestigd dat Ellen zichzelf overbelast
door meer te doen dan waar haar lijf toe in staat is. Dit blijkt uit de vragenlijst over
vermoeidheid (Fact-Cog) en kwaliteit van leven (EORTC) en de activiteiten-registratielijsten
(activiteitenweger).
‘Wist je dat chemotherapie de kwaadaardige cellen vernietigd, maar ook gezonde cellen? En
dat deze behandeling nog tot een jaar nadien doorwerkt in het lijf. En wist je dat het lijf
enorm hard werkt om weer gezonde cellen aan te maken, en hoeveel energie hier naartoe
gaat zonder dat je überhaupt iets doet.
Wist je dat wij, menselijke wezens, in staat zijn om door te gaan, ondanks dat onze energie
op is? Best wonderlijk eigenlijk. We spreken dan onze reservecapaciteit aan, maar plegen
hiermee ongemerkt roofbouw op ons lichaam. We geven ons lijf op dat moment simpelweg
niet de gelegenheid om te herstellen van de zware behandeling die het heeft ondergaan. We
zijn dan niet zo lief voor onszelf, toch? Wanneer iemand dit keer op keer blijft doen breekt het
lichaam steeds verder af.’
Nee, Ellen wist dit niet….
Nu zij het wel weet, begrijpt ze waarom ze zich zo voelt, zich eerder slechter dan beter gaat
voelen. Begrijpt ze waarom ze niet op dezelfde manier door kan gaan.
De ergotherapeut weet dat dit pas het begin is, want gedragsverandering is het moeilijkste
wat er is. Want er zijn altijd redenen waarom iets moet gebeuren, ondanks dat het niet het
juiste moment is en daarom ook niet de juiste keuze. Kinderen hebben geen oppas voor de
kleinkinderen, de buurvrouw is ziek en heeft niets te eten of haar echtgenoot moet naar het
ziekenhuis waar ze uren moeten wachten tot ze geholpen worden.
Dit zijn momenten waarvan bijna iedereen begrijpt dat het niet anders kan dan JA te zeggen
tegen de ander, en NEE tegen je eigen herstel van de medische behandeling van kanker.
Het zijn deze momenten waarom herstel stagneert. En ondanks dat de ergotherapeut niet
weet of zij zelf in staat zou zijn voor zichzelf te kiezen terwijl een ander op haar rekent, legt
ze Ellen toch uit hoe het brein werkt op het moment dat ze voor deze keuze komt te staan.
Dat het brein allerlei verhalen in de vorm van gedachtes gaat vertellen. Deze gedachtes zijn
niet gestoeld op de werkelijkheid, maar gevormd door ervaringen in het verleden.
Wanneer je van huis uit hebt meegekregen om altijd voor de ander klaar te staan als die
hulp nodig heeft, dan is dat de strekking van de gedachte die op zo’n moment op komt.
Het is ontzettend moeilijk, maar waardevol, om op dat moment nieuwe verhalen te gaan
vertellen. Verhalen die je vertellen dat het belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen na een
zware chemo- en radiotherapie.
Naast de bewustwording van het brein als ‘verhalenverteller’ heeft het Ellen ook heel erg
geholpen om haar waarden te bepalen. Wanneer je weet wat voor jou echt waardevol is in
het leven, ligt daar je prioriteit als je keuzes moet maken waar je je energie aan spendeert.
Met veel respect en waardering voor Ellen kunnen we vertellen dat zij weer werkt als
vrijwilliger en haar energie kan verdelen over de activiteiten die voor haar belangrijk zijn.
Dit resultaat is mede te danken aan haar motivatie om beter te worden en zelf reflecterend
vermogen waarmee zij vaak zelf al de vinger op de zere plek wist te leggen.
“Leven na overleven”